Arayan artik mevlasini bulacak!

Yillardir Tv programlarimda, bilginin degeri olmadigini, artik onemli olan bilgiyi alis ve sunus seklinin oldugunu vurgular dururum. Gelecek yilin en onemli konularindan biri bilgiyi anlamsal yapilarla indekslemek olacak. Anlamsal internet ingilizce adiyla ‘semantic web’ ozellikle kisisellestirme ile baslayan bircok konuda hayatimiza yeni keyifler katacagi kesin. Turkiye’de ki populer medya agziyla, iki universite ogrencisinin yurtta kurdugu sonra milyon dolarlar eden bir proje olan Yahoo ile basladi, internette arama macerasi. Yahoo insan kontrolunde olan bir arama yapisi idi. Dizinler elle olusturulup, web sitelerindeki indekslemeler sisteme ekleniyordu. Fakat zamanla internetin ticari yapisi, web site sayisinin hizli yukselisini ve indeksleme faaliyetinin ciddi bir is yuku olmasi durumunu getirdi. Bu nedenle daha hizli indeksleyen bir yapiya ihtiyac duyuldu. Bu sirketin ismi Google’di. Google bilgiye ulasmanin zor oldugu ve insanlarin bilgi yiginlarinin arasindan cikmakta zorlandigi donemlerde, iyi veya kotu onumuze kullanilabilir bilgiler getirmeye basladi. Bilgi yiginlari artinca, Google’da ‘copy=paste’ jenerasyonunun altinda ezilmeye basladi.

INTERNETIN OZETI

Google, aslinda sadece interneti indeksleyip yol gosterme gorevini ustlenmekten cok, zamanla ben internetin onsozuyum, ozetiyim, yani ben internetim demeye basamisti. Bu konuda en ciddi cevabi Facebook verdi. Facebook internetin insanlardan oldugunu farkeden ve insanlari internet uzerinde gercek kimlikleri ile varlmasini saglayan bir yapi kurdu. Bu bir tabunun da sonu olmustu. Facebook’a kadar herkes, internetin insanlarin ikinci kimlikleri ile bulunmaktan hoslanacaklari, kisisel gizliligin ismini saklamak oldugunu dusunuyorlardi. Ancak durum hic de boyle olmadi. Facebook bu tabuyu cok kisa zamanda yikti. Yillardir internette sitesi olmadigi icin ulasamadigimiz es, dost, akraba ve arkadaslarimizi Facebook’ta arayarak ulasabildik. Kendi arkadas listemizi olusturduk. Sonra farkettik ki ilkokul arkadasimizla konusmuyor olmamizin sebebi ona ulasamiyor olmamizdan cok, paylasacak birseylerin kalmamasiymis. Bu bilgi ayni zamanda internet uzerindeki arama dunyasininda yuzlesmek zorunda kaldigi bir gercek olarak karsimiza cikti.

SEMANTIK WEB

Google’da bir arama yaptiginizda sizi iki tip bilgi ilgilendiriyor. Birincisi konu hakkindaki en guncel enfermasyon (Facebook mantigiyla o anki kontaklariniz), cok sik olmamakla birlikte de konu hakkindaki referans niteligi tasiyan enformasyon yani gercek anlamiyla zamandan bagimsiz bilgi (Facebookdaki akrabalariniza denk gelen kisiler). Google bu iki bilgiyi kullanarak yillardir araalarinizin ilk sayfasini bu linklerle dolduruyor. Bu bilgiler bize yepyeni bir kapi acti. Bu kapinin ismi anlamsal yani semantik web. Bu yeni arama sekli bir kelimenin ne kadar cok gectigi ile hic ilgilenmiyor. Daha cok anlamini kestirmek icin farkli algoritmalar kullaniyor. 

ANLAMSAL ARAMA HAVUZUNDA BIR TURK

Hakia isimli bir arama motoru ile ortaya cikan Riza C. Berkan, anlamsal arama konusunda en eski arastirmalari yapan kisilerden birisi. Ancak arama motoru istedigi noktaya ulasmamiz gibi gorunuyor.

FREEBASE.COM

Iste Google’in karsisindaki en ciddi tehdit. Anlamsal arama yontermlerini kullanarak yapabileceklerinizin sinirinin olmadigi korkunc bir site. Wikipedia’nin ansiklopedik bilgisi ve Google’in indeksleme yeteneklerini bir arada tutan melez zeka. Ornek olmasi acisindan 2008 Yaz Olimpiyatlarina katilan ulkelerin daha once katildiklari olimpiyatlarin listesini sadece 2 tik ile elde ebebiliyorsunuz. Bir donem bir bankanin iki tika bir Porsche verdigini gozonune aldigimizda, bu iki tikin insanlik icin degerini artik siz hesaplayin..

Alinti – LOG Dergisi Ekim Sayisi – Atif Unaldi